Vanuit recente interviews met Dorine Huijbregts, hebben we de volgende 10 tips van haar op een rij gezet.
- Snijd het onderwerp op een goed moment aan.
Vaak wordt de overdracht even tussen de soep en de aardappels besproken en voelen de kinderen zich overvallen. Kies een rustig moment en een rustige plek. Kies een andere locatie dan thuis of op de zaak, ga een dagje varen of wandelen, dat brengt je tot persoonlijke gesprekken die nieuwe inzichten geven!
- Laat merken dat het niet moet.
Hoe belangrijk de ouders het bedrijf ook vinden, de kinderen kunnen alleen succesvol zijn als ze echt willen en ze het ondernemerschap in zit hebben. Als kinderen druk voelen en het doen voor hun ouders, dan houden ze het niet lang vol.
- Begin op tijd.
Een overdrachtsperiode duurt gemiddeld vijf jaar. Stel het dus niet te lang uit. De waan van de dag regeert vaak, terwijl elke ondernemer weet dat je altijd ook je blik op de toekomst moet houden. Soms zie je dat fiscale zaken snel worden geregeld, maar dat de emotionele componenten niet op tafel komen. Terwijl die menselijke kant voor een groot deel bepaalt of de overdracht succesvol is.
- Schakel een coach in.
Soms is het zinvol om een externe partij in te schakelen om het gevoelige gesprek te begeleiden. Een coach kan bijvoorbeeld zien of de wensen en gedachten van alle betrokkenen helder zijn en serieus worden genomen. Lastige vragen zijn bijvoorbeeld of de vader zich makkelijk kan terugtrekken uit het bedrijf of juist heel nauw betrokken wil blijven bij de dagelijkse leiding. Hoe kijken de opvolgers hier naar? Het voorkomt veel problemen als je hier tijdig over praat.
- Stimuleer de kinderen om buiten de deur te kijken.
Ervaring elders verruimt de blik van de kinderen en brengt innovatie en vernieuwing in het bedrijf. Als een kind ook buiten het bedrijf succesvol is, dan heeft het personeel er meer vertrouwen in.
- Weet welke pet je op hebt.
Familieleden vervullen vaak drie verschillende rollen; ouder, leidinggevende en eigenaar. Dit maakt het proces ingewikkeld. Zorg dat helder is – ook voor jezelf – in welke rol je op elk moment zit: die van ouder, van iemand die zich zorgen maakt over zijn pensioen of die van algemeen directeur van het bedrijf.
- Neem iedereen mee in je gedachten
Communiceer helder, ook met de kinderen die het bedrijf niét overnemen. Een vader heeft bijvoorbeeld een bepaalde verdeling in zijn hoofd die gunstig is voor degene die het bedrijf overneemt maar niet voor de overige kinderen. Daar zit een gedacht achter, maar als hij die niet goed communiceert ontstaat er onbegrip en boosheid, kinderen voelen zich niet gezien. Neem alle familieleden dus mee in de gedachtegang of schakel daar hulp bij in.
- Ga weg.
Op enig moment moet de ouder het kantoor verlaten en de bureaustoel vrijmaken voor de opvolger. Alleen dan krijgt de opvolger de ruimte en het aanzien als nieuwe directeur. Neem de tijd om hier naartoe te werken, maar niet te lang en maak een duidelijke planning.
- Steun de opvolgers.
De nieuwe generatie is vaak nog onzeker en denkt niet te kunnen tippen aan de status en kwaliteit van leidinggeven van de ouders. Onzekerheid kan verlammend werken. De opvolger vaart dan niet een eigen strategische koers. Geef de opvolgers complimenten en vertrouwen. Focussen op wat nog niet goed gaat kan zeer belemmerend werken.
- Ga iets anders doen.
Ga na je vertrek iets leuks of betekenisvols doen voor jezelf. Geef de nieuwe generatie ruimte.