Dit is de tweede blog in de reeks over succesvolle bedrijfsoverdrachten en het belang van aandacht voor de menselijke kant hiervan. Deze keer door de ogen van mede-opvolgers Anneke en Bart Knaapen.
De KnaapenGroep is het oudste familiebedrijf van Nederland. In 1652 werd het bedrijf opgezet door Francis Knaapen. Anneke, jij vormt samen met je broers Bart en Coen de elfde generatie. Hoe zijn jullie bij het bedrijf betrokken geraakt?
Anneke: Ik heb culturele- en maatschappelijke vorming gestudeerd. Op een dag werd ik gebeld door Janneke, die werkt bij de KnaapenGroep, en zij gaf aan dat er een tante Keet zou worden neergezet. De vraag aan mij was om te kijken waar bewoners tijdens zo’n renovatie nu eigenlijk behoefte aan hebben. Ik ben toen onderzoek gaan doen en kwam erachter dat er vooral behoefte was aan voorspelbaarheid en aandacht. Om te zorgen dat deze aspecten binnen de bedrijfsvoering meer aandacht zouden krijgen, ben ik blijven hangen.
Bart: Ik heb een bedrijfskundige achtergrond en heb bij grotere bedrijven gewerkt. Onder andere bij Heijmans, meestal als controller. Op een gegeven moment vroeg mijn vader me om processen te begeleiden en de risicobeheersing op me te nemen. Ik ben toen in 2008 als bedrijfsleider begonnen en in 2012 heb ik de dagelijkse leiding overgenomen.
70% van de opvolgingsprocessen gaat bij de eerste generatie al niet goed, bij de tweede generatie gaat het bij 35% mis. Bij jullie gaat het al elf generaties goed. Wat zie jij als het geheim voor jullie continuïteit?
Anneke: Bij onze overdracht is er openlijk besproken wat ieders ambities waren en dat er is gekeken wat bij wie past. Coen, onze broer, is projectleider. Hij zit lekker in zijn vel op deze functie en heeft niet de ambitie het bedrijf te leiden. Daarnaast heeft Bart de zaken goed en eerlijk begeleid. Onze ouders hebben het ook altijd eerlijk willen doen. Dat komt terug in het feit dat er geen zaken onbesproken zijn gebleven om de vrede te bewaren.
Wat zie je als de meerwaarde dat jij en je broers samen in het bedrijf werken? En waarom is dit belangrijk voor het succes en de continuïteit van de KnaapenGroep?
Anneke: Bart is echt van de financiële kant. Ik ben meer gericht op sociaal-menselijke aspecten van de bedrijfsvoering. Heb meer met de mannen op de bouw en de bewoners. Als ik iets hoor of zie dan kaart ik dit aan bij Bart. We zitten niet in elkaars vaarwater, ook omdat we ons beseffen dat beide dimensies zijn belangrijk voor het succes van ons bedrijf. Door deze vorm van communicatie en samenwerking realiseren we een sneller proces, kostenbesparing, nagenoeg geen opleverpunten en een hele hoge bewonerstevredenheid.
Zijn er zaken in het overdrachtsproces geweest die je achteraf misschien liever anders had gezien?
Bart: Achteraf was het misschien beter geweest als Pieter, mijn vader, iets minder rigoureus teruggetreden was. Pieter is heel emotioneel. Hij zei in 2012: “neem jij het maar over” en toen kwam hij meteen ook niet meer op kantoor. Ik had nóg meer van hem kunnen leren, maar hij was bang dat hij een terugtreder zou zijn die zich overal mee bleef bemoeien. Ik heb moeten wennen aan mijn nieuwe rol, maar ik realiseerde me al snel dat ik de positie nooit zo zou kunnen invullen als mijn vader. Maar dat hoeft ook niet, ik ben anders dan hij. Dat moest ik dus ook niet willen.
Wat zijn belangrijke momenten geweest tijdens de overdracht?
Bart: We hadden drie overdrachtsmomenten. Als eerste het economische eigendom, alle drie de kinderen kregen een derde van de aandelen. In 2012 is de dagelijkse leiding overgedragen. Komend jaar draagt Anneke haar aandelen over aan haar beide broers omdat ze niet de ambitie heeft om een fulltime directiepositie te vervullen; ze blijft wel actief binnen het bedrijf.
Waar ben je met betrekking tot het familiebedrijf het meest trots op?
Anneke: Ik sprak laatst een van onze uitvoerders. Die zei: “Ik heb eigenlijk niet het idee dat ik met iemand van de familie Knaapen spreek. Je bent gewoon een van ons.”. Ik wil niet dat vrouwke zijn die op de bouw komt en even vertelt wat ze moeten doen.
Bart: Ik vind het wel knap wat mijn vader heeft gedaan. Hij heeft echt ballen getoond door in een lastige tijd het roer uit handen te geven zonder daarop terug te komen. Hij heeft gezegd: “Het is jullie bedrijf, jullie moeten het doen.”.
Welke belangrijke tip zou jij ouders geven die hun bedrijf over gaan dragen aan hun kinderen?
Bart: Vooral kijken wat goed is voor de kinderen, in plaats van naar wat goed is voor het bedrijf. Wat goed is voor de kinderen is namelijk vanzelf goed voor het bedrijf. Als de kinderen goed in hun vel zitten, stralen ze dat uit en voegen ze het meeste toe!
Wat is je belangrijkste tip voor de nieuwe generatie, de opvolgers?
Anneke: Blijf bij jezelf en ga datgene doen waar je je goed bij voelt.
Bart: Het is belangrijk om goed te weten waar je goed en minder goed in bent. Zoek aanvulling voor de dingen waar je minder goed in bent.